Een afgeleide van het woord ‘consumeren’, inderdaad. Consuminderen heeft te maken met een bepaalde levensstijl. Het voelt ook goed om een levensstijl te nemen waarbij je gaat ontspullen. Waarbij je je portemonnee niet voor alles wat je leuk vindt, meteen trekt. Consuminderen is ook goed voor het milieu. Lees je even verder hoe jouw voetafdruk op de aarde een beetje kan krimpen?
Twee doelen
Allereerst gaat het niet om de geijkte ‘grote’ dingen waar je wat aan zou moeten doen. Want je milieu-impact is niet meteen afleesbaar aan je energiemeters of aan het aantal vluchten dat je per jaar boekt. Ook de auto kan best buiten de leefstijl van het consuminderen worden gehouden. Waar het om gaat als je effectief wilt consuminderen, is het beperken van twee zaken in je leven:
- meer ontspullen
- minder vlees eten
Vlees vergt veel energie en leidt tot hoge CO2-uitstoot. En voordat je eenmaal spullen in huis hebt, is er een hele keten van materiaal en arbeid aan het draaien geweest; en die vreet energie.
Ontspullen is een gevecht tussen jou en de economie
Laten we beginnen met de spullen. Iedereen vindt een huis met mooie dingetjes natuurlijk leuk staan. Het gaat er dan ook niet om dat je in een kale kamer gaat zitten met een keuken waar alleen het hoognodige paraat staat om nog basic te kunnen kokkerellen. Wat je eerst aanpakt, is niet het kopen van dingen an sich, maar de verleiding om te kopen. Dat is iets psychologisch en heeft weinig meer met financiële uitgaven van doen. De koopverleiding is een impuls die winkels en bedrijven allang in hun marketingplannen exploiteren; ze zijn er ware meesters in geworden en jij bent daarvan inmiddels een gewillig slachtoffer.
Stap 1 – minder vatbaar worden voor de verleiding van kopen
Almaar kopen heeft ook te maken met een proces in ons lichaam. Zodra je iets nieuws aanschaft, komt er endorfine vrij in je lichaam. En dat voelt ontzettend prettig. Helaas is die ‘up’ van korte duur zodat je ‘herhaald’ weer iets gaat kopen. Kranten, radio, internet, tv en straatbillboards stimuleren steeds een aankoopdrang. Je moet je daar dan ook tegen beschermen. Dat kan met een ‘nee-nee’-sticker op je voordeur en door je meer af te sluiten van reclameprikkels. In deze online wereld heb je ook een digitale nee-nee sticker nodig. Dat heeft te maken met de vele nieuwsbrieven die almaar in je mailbox ploffen. Zeg ze gewoon op. Dat kan heel eenvoudig met een simpele uitschrijfklik, vaak onderin de nieuwsbrief zichtbaar. Elke nieuwsbrief die je namelijk opent, is meteen weer een verleiding ergens naar toe te surfen. Naar een site die op slimme wijze je aankoopimpulsen voedt.
Stap 2 – Stel aankopen uit
We denken vaak al te snel dat we iets nodig hebben. Soms checken we niet eens meer onze kasten en laden. Wellicht is er ergens een reserve-item hebben van dat wat je wilt kopen. Voor zover mogelijk is: besluit je iets te gaan kopen, stel het dan uit! Dat heeft twee voordelen. Door bijvoorbeeld de aankoop van een stofzuiger uit te stellen, blijft die in je achterhoofd hangen. Na een paar weken zie je dan ook alternatieve stofzuigers in de aanbieding verschijnen. Zo kun je dus geld besparen als je even wacht met aankopen. En het tweede voordeel past bij consuminderen. Je gaat merken dat als je niet direct iets aanschaft, de koopaandrang gaat minderen. Je hebt wellicht dat telefoonhoesje toch niet echt nodig. Of je merkt dat je je tv-abonnement wel met extra zenders kunt verrijken, maar er toch niet aan toe komt nog meer tv te kijken. Aankopen die je uit stelt, beproef je zo op hun noodzaak. En zeker een op de vier keer merk je dat je na een week of twee dat zo verlangde artikel toch niet beslist hoeft. Dan ben je dus je berg aan spullen structureel met een kwart aan het verminderen!
Stap 3 – Stop met hebben, begin met gebruiken
Hier is het handig als je een grote familie hebt of veel vrienden en kennissen. Bij elke aankoop die je wilt doen, ga je te rade bij de mensen die je kent. Je wilt bijvoorbeeld eens een barbecue organiseren in je tuin. Koop die dan niet maar ga bij je vrienden of familie langs om te vragen of je hun barbecue mag gebruiken. De kans is groot dat er iemand is die zegt: natuurlijk, ga gang! Zo hoef je er geen te kopen. Want je kiest niet voor het ‘hebben’ maar voor gebruiken. Niet kopen en toch kunnen gebruiken? Dat kan zo:
- Lenen
- Delen
- Ruilen
Geen barbecue te bekennen bij je relaties? Koop er dan eentje met je buren. Dan kun je het gedeelde artikel allebei gebruiken. En ben je slechts de helft van je aankoopbedrag kwijt. Gaan de buren toevallig dezelfde dag barbecueën? Dan maak je er toch gewoon een gezamenlijk eetfeestje in de tuin van. Ruilen is ook een optie. Als jouw broodbakmachine staat te verstoffen in je trapkast en bij een vriendin staat een ongebruikte schep die jij eigenlijk voor je tuin nodig hebt, vraag dan of ze wil ruilen. Wie weet krijgt ze door jouw vraag ineens zin in zelf brood maken.
Stap 4 – Koop tweedehands
Er zijn heel veel mogelijkheden om dingen die je nieuw zou kopen, als tweedehandsje te bemachtigen. Dat kan door naar een kringloopwinkel te gaan. Maar ook online zijn sites zoals Marktplaats vaak erg besparend. Tweedehands kopen in plaats van nieuw helpt met consuminderen. Voor een tweedehands artikel hoeft namelijk niet opnieuw materiaal en energie te worden verbruikt.
Stap 5 – Eet kleinere porties vlees
Daar zit je dan naar je biefstukje te kijken. Ziet er heerlijk uit maar er was voor die twee ons vlees wel 1300 liter water en 2 kilo veevoeder nodig. En een hele wolk aan CO2-uitstoot. Consuminderen heeft juist bij vlees eten effect. We eten met z’n allen eigenlijk veel te veel vlees. Als volwassene heb je genoeg aan vijftig gram vlees per dag plus zo nu en dan een plakje vleeswaren. Wijzig je menu waar het om vlees gaat en je bent goed bezig met consuminderen:
- twee keer per week rood vlees
- twee keer per week gevogelte
- een keer per week (vette) vis
- een keer per week eieren
Vervang een deel van je vlees door peulvruchten, noten, groenten en kaas.